GÜZEL KAYBETTİK

Bu ara ikinci el kitap araştırma, karıştırma ve satın alma hevesim coşkulu. Bayram tatili için memlekete gelmişken, bambaşka şeyler satın alıp işlerimizi halletmek için çarşıya geldiğimizde yolumuz ikinci el kitap satışı yapan dükkanların olduğu tarafa düştü. Denk gelmişken aklımızda olan bir kaç kitabı sorduk ama bulamadık maalesef. Ben de elim boş dönmek istemedim eve, nasıl olduysa kitap koymamışım valize. Elim boşta kaldı akşamları:) Dükkan önünde "sepetteki kitaplar 5 tl" yazısını görünce kurcaladım sepeti. Nedendir bilmem, kenara birkaç kitap ayırsam da gönlüme en yakın gelen Caner Yaman'ın Güzel Kaybettik isimli kitabı oldu. Yazar yada kitap hakkında hiç bilgim yoktu açıkçası, duymuşluğum da... Kapak tasarımındaki panda mı yoka kırmızı balon mu fethetti gönlümü bilmem, tercihimi bu kitaptan yana kullandım. Ayaküstü, kitaba dair birkaç okuyucu yorumuna da göz attım, kararımı verdim.

Ben kitabı yada yazarı önceden bilmiyor olsam da bir dönem öne çıkabilmeyi başarmış kitaplar arasındaymış. Popüler kitaplara önyargısı olanlardanım ben de, şişirilmiş olduklarını düşünmeye meyilliyim biraz.

Hafif bir kitap olduğunu söyleyebilirim. Yazım dili itibari ile... 24 saat dolmadan tamamladım okumayı. Hayatta kaybettiğini düşünen, kaybedenlere gözü ilişen kahramanımız Mehmet'in hayatından kesitlerin konu edildiği bir içeriğe sahip. Gündelik hayatta zaman zaman gözümüze ilişen, hayıflandığımız, kızdığımız, üzüldüğümüz şeyleri bir başkasının da hissetmiş olduğunu okumak, insana iyi geliyor sanırım. Okuyunca muazzam aydınlanmalar yaşamayı beklemeden, sağdan sağdan sakince okunacak türe dahil olan  kitaplardan Güzel Kaybettik.

Güzel Kaybettik

Adet olduğu üzere altını çizdiğim satırlardan bazılarını paylaşarak yazımı nihayete erdireyim.

- İnsanlar bir şeylerin yürümesi için durmadan koşuyorlar. Ama nereye? Bilmiyorlar. Bu da tuhaf. (Sayfa 41)

- Çizgiler. Yüzümüzde beliren çizgiler, hayatımızla, geçmişimizle aramıza çizilen bir sınır belki de. Gitgide derinleşen, uçuruma dönüşen ve oraya bir daha dönülemeyeceğini suratımıza haykıran sınırlardır belki de yüzlerde beliren çizgiler. (43)

- Bazı şeyler sen büyüdükçe daha büyük anlamlar kazanır. Bazı yaralar kanamak için uygun zamanı kollar. En derininde hissedeceğin, anlayacağın ve en çok acıyacağın günü bekler ve o zaman hatırlatır kendini. (46)

- Bir yerlerden giden herkesin içinde bir yer acır mutlaka. (47)

- İnsanlar doğar, büyür ve ölürler.
Ama yaşamazlar.
Ezberlediğimiz bu cümlenin içerisine yaşamak fiilini de ekleselerdi keşke.

O zaman belki ölmeden önce, en azından bir kere "yaşadım" diyebilirdim.

- Yine de, belki bir yerlerde hala geç kalmadığımız bir hikaye kalmıştır başlamak için bizi bekleyen. Neden olmasın? Yaşamaya katlanmamız sırf bu yüzdendir belki de. İnanmaktan vazgeçmediğimiz içindir. (59)

- Zaten insanın en büyük yanılgısı, en büyük acılarının kaynağı da bu değil mi? Hep var olacağına inanıp, önemsemeyip gözden kaçırdıklarının, bir gün gerçekten çekip gitmiş olduğunu fark etmek. O anın pişmanlığını, yüreğine çöken ağırlığını ölçemez hiç bir şey. (64)

- ... Bakkalından politikacısına, sevgilisinden çocukluk arkadaşına, seni yanıltmaya çok meyilli bir dünyada, çok fazla konuşmanın, anlatmaya çalışmanın anlamsızlığından bahsediyorum aslında. Hepsi bu. (89)

- Paylaşılmayan değerlerin, ortaklaşmayan çabaların ve tek taraflı anlayışların eksiklik olduğunu, eksik ilişkilere yol olduğunu ve seni de eksilttiğini kavramak, bunları geride bırakmak ve daha anlamlı ilişkiler kurmak. Sonunda varacağın, varmak zorunda olduğun yer bu. Yoran, yıpratan, can sıkan ilişkilerden geriye elinde bu kalacak. Elinde sen kalacaksın, biraz daha tamamlanmış bir sen. Sen kendini önemsedikçe, geçmişin o gereksiz tortusu silinip yokluğa karışacak. (95)

- Bildiği şeyleri sürekli aklında tutarak yaşamıyor insan. Belki de bu sayede koruyoruz akıl sağlığımızı hepimiz. Zararsız bilgi ve düşünceleri akılda tutarak sağlıyoruz dengeyi. (97)

- Hisler karşılık bulmayınca kendi izlerini yitiriyorsun kaba saba kalabalıklarda. Dışında. Her şeyin dışındayken kendi içinde olmak da yetmiyor kendin kalmaya. Dışındayım sandıkça herkesleşiyorsun. (100)

- Dökmeden toplayamaz insan kendini. (129)

- Herkesin herkes için doğru bir zamanı vardır, başımıza gelen işlerin çoğu zamanın yanlışlığından gelir. (150)

- Her şey ve herkes çıldırmışçasına bir hızla aslında yok olmaya doğru ilerlerken, bir anlamı olan ne çok detay yok olmaya yüz tutuyor günümüzde... (158)

- ... Çünkü günümüzde beklemek, bekleyebilmek en büyük çabadır zaten. Herkes koşarken bekleyebilmek, yürek ister. (159)

KAR VE İNCİ

Nihan Kaya'yı -sanıyorum- trt2'de yayınlanan bir söyleşi programında dinlemiştim. Konuşması, kendini ifade ediş biçimi ve söyledikleri dikkatimi çekmişti. Öncesinde, psikolog bir arkadaşım da kitaplarını tavsiye etmişti. Bilhassa İyi Aile Yoktur kitabını.

Kitabın ismi bence dikkat çekiciydi, bu sebeple aklımın bir kenarında yer etmişti. Yazarını da kanlı canlı ekranda görüp ilgimi çekince, İyi Aile Yoktur'u satın aldım, okudum. Kitapta bazı hususlara şerh düşecek olsam da, genel itibari ile oldukça beğendiğimi ve ufkumu açtığını söyleyebilirim. Hatta bir müddet sonra ikinci kez okuyabilirim dediğim az sayıdaki kitap kategorisinde, nazarımda.

İyi Aile Yoktur'dan sonra İyi Toplum Yoktur kitabını da okumaya niyetlendim. Ancak psikolojik içerikli kitaplara bir müddet ara vermek istemem ve o dönem kitaplığımda okunmak için sıra bekleyen kitaplar olunca, henüz kendisi ile müşerref olmak kısmet olmadı.

Bu sıralar sırada bekleyen kitabım yok. Kitap fiyatları da almış başını nerelere gitsem ki derken epey yol almış. Hâl böyle olunca kütüphaneden ödünç kitap almaya karar verdim. Aklıma da Nihan Kaya'nın kitapları geldi. Ancak kütüphanenin kataloğunda yazara ait yalnızca Kar ve İnci vardı. Hiç aklımda olan bir eser olmasa da okuyucu yorumlarını inceleyip (ki kitaplarımı bu şekilde seçmeyi çok seviyorum), okumaya karar verdim.

Kar ve İnci

Okuyucu yorumları ikiye ayrılıyordu. İlk grup, ara verip okunduğu takdirde karakterlerin anımsanması ve aralarındaki bağlantıların kurulmasının zor olduğunu, olay örgüsünün karmaşık ve çözülmesinin güç olduğunu belirtiyordu. İkinci grup ise kitabın şahane olduğunu düşünüyordu.

Kar ve İnci'ye başladığımda şöyle hissettim, kitabın başlangıç bölümü neredeyse orta bölümlere erişinceye kadar kim kimdir, aralarında nasıl bir bağlantı var, bu işin sonu nereye varırsa anlamlı olur düşünceleri ile geçti. Ara vermeden tamamlamanın şart olduğu kitaplardan, ben de okuyucu fikirlerinden ilkine katılıyorum. Nihan Kaya'nın psikanaliz alanında yüksek lisans yapmış olması olay kurgusunda kendini oldukça  belli ediyor. Metaforik ifadeler kitabın bilhassa ilk bölümlerinde öne çıkıyor. Bir takım ip uçları yakalasam da tam anlamıyla anlamlandırabilmeyi son kısımlarda başardım. Psikoloji ile ilintili romanlar okumayı severim. Ancak bu kitap sular seller gibi akıp gitti desem... Biraz abartılı olur. Bununla birlikte beğendim mi, beğendim. Lakin herkesin okuyup keyif alacağı, anlayacağı ve anlamlandırabileceği bir kitap mı dersek Kar ve İnci için, dürüst olmam gerekirse, hayır. Zaten Nihan Kaya'nın da herkesin herkesi anlamasını ve anlamlandırmasını bekleyen bir yapısı yok:) Anlaşılabildiğini hissettiği az sayıdaki insanla bir arada olmayı tercih edenlerden, yazdıklarından anladığım kadarıyla.

Altını çizdiğim bolca satır hatta paragraf oldu. Bir kısmını paylaşarak yazımı tamamlamak istiyorum.

- Aslında birinin birini kandırması diye bir şey yok. İnanmayı fazla istemek diye bir şey var. Kandırılmak zihinsel zaaf değil. Kişilik zaafı. (Sayfa 76)

- Bilirsiniz, ne zaman ne söylesek söylediğimizden fazlasını kastediyoruz. Ve en esaslı, en derin tecrübeleri, ifade edilebilmesi asla mümkün olmayanlar. (100)

- Aklı son derece başında birinin bir gün aniden aklını kaybettiğini görsem, hiçbir sebeple açıklayamadığı bir şeyi çok uzun zamandır düşündüğü sonucunu çıkaracağım hemen. Bilemediğiniz bir şeye katlanmak kadar yıpratıcı bir hal yok yeryüzünde. Katlandığımız halleri katlanabilir yapan, onları bir sebebe dayandırabilmemiz çoğu zaman. (103)

- "Bir kadın bir adamı seviyor mu sevmiyor mu, ondan çocuk isteyip istememesinden anlaşılır," demişti; "Her kadın içindeki ben’i küçültmek, o küçülmüş ben’i yeniden büyütmek ister. Bu yüzden kadınlar, farkında olmasalar da içten içe ‘Keşke benim babam olsaydı,’ diye düşündükleri adamlar babaları olsun ister çocuklarına. Hangi adamı içindeki çocuğa ideal baba görüyorsa, onu seviyordur kadın en çok. Kadın reel bir çocuk istemese bile böyledir bu. İyi bir baba ile iyi bir sevgili arasında pek de fark yoktur aslında". (108) 

- Zıtlaşarak efendi olunmaz, zorba olunur. (115)

- Bütün hayatı değiştiren şeyler, bir anın içinde olup bitiyor çoğu zaman. Yine de hayatın tamamına yayılıyorlar. (143)

- Yaşamla yaşamak arasında ne kadar ince bir çizgi, hem de ne kadar büyük bir uçurum var. (147)